Przewodnik po blatach kuchennych

Odpowiedni blat roboczy powinien być wytrzymały, funkcjonalny, a także dobrze się prezentować i komponować z reszta mebli.

Szafki i szuflady mogą zdominować Twoją wymarzoną kuchnie wizualnie, ale to blaty będą zbierać ciosy codziennej aktywności. Nie ważne, czy mowa tu o gotowaniu, pieczeniu ciast, przyrządzaniu posiłków w ciągu dnia, czy odrabianiu lekcji to blat będzie miejscem, na którym będą odbywały się te wszystkie czynności.

Wybór odpowiedniego materiału oznacza porównanie kosztów, dopasowanie do wnętrza, zwrócenie uwagi na łatwość instalacji, wytrzymałość, łatwość w utrzymaniu, możliwości naprawy itp.

Poniżej opisze sześć najpopularniejszych opcji i przedstawię plusy i minusy każdego wyboru.



Blaty laminowane...

... czyli płyta wiórowa pokryta laminatem.

Laminat może być matowy, półmatowy lub z połyskiem, jednokolorowy lub imitujący inne materiały, np. kamień naturalny (granit, marmur), kamień syntetyczny (corian), metal, czy różne gatunki drewna.

Niska cena, funkcjonalność jak również ogromny wybór kolorów oraz to, że można je dopasować praktycznie do każdego wnętrza niezależnie od tego czy będzie ono urządzone w stylu nowoczesnym, tradycyjnym czy rustykalnym sprawiły, że jest to najpopularniejszy rodzaj blatów.

Krawędź blatu może być ścięta lub zaokrąglona. W przypadku pierwszej opcji po zamontowaniu taką krawędź trzeba wykończyć listwą drewnianą, metalową lub z PCV. W drugim przypadku blat jest już fabrycznie zakończony laminatem (tzw. płyty postformingowe). Proste krawędzie zazwyczaj bardziej pasują do kuchni nowoczesnych, a zaokrąglone do kuchni w stylu tradycyjnym i rustykalnym. Jednak nie jest to żadną regułą.

Bardzo ważna rzeczą, o której należy pamiętać jest to, że płyty wiórowe nie są odporne na wodę. Dlatego podczas montażu wszystkie wycięcia, łączenia, jak również miejsca styku blatu ze ścianą muszą być precyzyjnie i odpowiednio zabezpieczone. W przeciwnym wypadku woda dostanie się do płyty wiórowej, a ta zacznie pęcznieć.

Pomimo tego, że blaty laminowane są odporne na tłuszcz, wybarwienia i różnego rodzaju zaplamienia, a czyścić można jest zwykłym płynem z wodą to należy unikać bezpośredniego krojenia jak również odstawiania gorących naczyń na blacie. Raz uszkodzona powłoka jest nie do naprawienia.

Plusy:
* niska cena
* ogromny wybór kolorów
* łatwe w czyszczeniu
* odporne na chemikalia
* odporne na tłuszcz, wysoką temperaturę i ścieranie
* nie odbarwiają się pod wpływem promieni słonecznych
* łatwo się je przycina i montuje
* dość trwałe

Minusy:
* nie tolerują bezpośredniego ciepła (nie można odstawiać gorących naczyń)
* łatwo je zarysować
* nie można ich naprawić, trzeba wymieniać całość
* w przypadku złego zabezpieczenia płyta może spęcznieć


Blaty drewniane

Naturalne drewno nada naszej kuchni odpowiedni charakter i z pewnością doda jej ciepła. Jednak ze względu na swoje właściwości nie jest to specjalnie często stosowany materiał.

Blaty, aby były wytrzymałe - odporne na zarysowania i uderzenia mechaniczne - wykonuje się z twardego drewna drzew liściastych, np. z drewna bukowego czy dębowego, a także z egzotycznego, np. mahoń.

Produkuje się je na dwa sposoby: z drewna litego lub klejonego. W drugim przypadku drewno nie paczy się, nie pęka, jest trwalsze i nie rozsycha się, dlatego jest to coraz bardziej popularny wybór. Blaty drewniane wymagają odpowiedniego zabezpieczenia przez wchłanianiem wilgoci. Należy je pokryć lakierem akrylowym lub zaimpregnować olejem. Drewno olejowane może ściemnieć, jednak jest bardziej odporne na wysoką temperaturę niż drewno lakierowane.

Plusy:
* można na nich kroić (jedyny materiał, który nie niszczy noży)
* łatwo się je przycina, dlatego możemy uzyskiwać dowolne kształty
* ma naturalny wygląd
* ciepłe w dotyku
* można je wielokrotnie odnawiać - wystarczy przetrzeć papierem ściernym i ponownie pokryć warstwą oleju

Minusy:
* mało odporne na wysoką temperaturę - gorące naczynia mogą zostawiać słady
* trzeba je zabezpieczyć lakierem lub olejem, żeby były odporne na wodę i środki chemiczne (lakier z czasem się ściera i nie jest odporny na wysoką temperaturę, a olej powoduje, że drewno ciemnieje)
* drewno lite może się paczyć


Blaty z płytek ceramicznych

Jedną z największych zalet płytek ceramicznych jest to, że dają one niezliczone możliwości kombinacji ułożenia i doboru kolorów czy wzorów, a dobrze dobrane dodają kuchni niepowtarzalnego uroku.

Jednak to o czym trzeba pamiętać to przede wszystkim wybór odpowiednich materiałów. Płytki musza charakteryzować się wysoką odpornością na codzienne czynności, jak również małą nasiąkliwością wody. Na blaty nadają się: szkliwiony gres porcelanowy, płytki klinkierowe prasowane na sucho oraz terakota. Montuje się je do wodoodpornej płyty wiórowej i fuguje wodoodporną fugą.

Ważną rzeczą są również krawędzie blatów. Powinny zostać wykończone specjalnymi kształtkami ceramicznymi lub drewnianymi listwami. Taki zabieg po pierwsze powoduje, że brzegi nie są ostre, a po drugie zabezpiecza jest przed obtłukiwaniem.

Plusy:
* odporne na wysoką temperaturę i środki chemiczne
* mogą być niepowtarzalną dekoracją
* uszkodzoną płytkę można wymienić
* dostępne w szerokim wachlarzu cenowym
* duży wybór kolorów, wzorów i rozmiarów

Minusy:
* mogą się łatwo obtłukiwać i pękać
* w zależności od płytek powierzchnia może nie być gładka i równa
* fugi są trudne do utrzymania w czystości
* te wyższej klasy (np. ręcznie zdobione) są dość drogie


Blaty z kamienia naturalnego

Ostatnimi laty blaty z kamienia naturalnego, głównie z granitu, stały się dość popularne. Wnoszą do kuchni powiew elegancji, wyglądają ekskluzywnie i efektownie.

Dwa najpopularniejsze materiały to granit i marmur. Co do tego pierwszego nie ma wątpliwości. Do kuchni nadaje się idealnie. Odporny na uderzenia, wodę, wysokie temperatury i środki chemiczne. Można na nim kroić, odstawiać gorące naczynia, a do wałkowania ciasta nadaje się idealnie. Natomiast marmur jest bardziej podatny na przebarwienia, dlatego należy go zaimpregnować odpowiednimi preparatami i stale o niego dbać. W niewielkim stopniu może również nasiąkać wodą.

Oprócz tego, że to nasz portfel może ograniczać zakup takiego blatu, to należy pamiętać, że jesteśmy zdani na to co stworzyła natura. Na szczęście blaty z kamienia naturalnego są odporne na trendy kuchenne i zawsze są na czasie, a końcowy efekt jest wart poniesionych kosztów.

Plusy:
* nadaje się jako podłoże do prac kuchennych (do krojenia, odstawiania gorących naczyń, wałkowania ciasta)
* jest bardzo trwały
* ognioodporny
* drobne rysy można usunąć poprzez polerowanie

Minusy:
* wysoka cena
* niektóre kamienie są podatne na plamy i przebarwienia, dlatego należy jest zaimpregnować
* blat można przycinać tylko przy użyciu specjalistycznych urządzeń, dlatego to zadanie (jak również montaż) należy zostawić fachowcom
* zimny w dotyku


Blaty z kamienia syntetycznego

Najpopularniejszy materiał to corian. Składa się w większości, bo z 2/3 z naturalnego kamienia, reszta to metakrylan metylu czyli akryl oraz różne pigmenty. Najbardziej praktyczny materiał na blaty kuchenne. (Podobne właściwości do corianu mają marlan, kerrock, top stone)

Plusy:
* duży wybór kolorów
* bardzo wytrzymały
* można na nim kroić, ugniatać ciasto, odporny na środki chemiczne
* nie jest zimny w dotyku - przybiera temperaturę otoczenia
* nieprzesiąkliwy
* nie ulega przebarwieniem
* jest niezwykle higieniczny*
* łatwe w czyszczeniu
* można go naprawiać, odnawiać
* można dowolnie formować, np. z podwyższoną krawędzią - blat może również tworzyć całość ze zlewozmywakiem
* przy łączeniach spoiny są niewidoczne
* wszystkie krawędzie mogą być zaokrąglone

Minusy:
* wysoka cena
* przycinanie, obróbka i montaż wymaga pomocy fachowca

* Corian jako jedyny materiał z grupy Solid Surfaces Materials posiada aprobatę techniczną ITB. Oprócz tego posiada atesty Państwowego Zakładu Higieny, p-poż, oraz oceny i certyfikaty: odporności chemicznej, ognioodporności, kuloodporności, a także usuwania z jego powierzchni substancji zawierających wirusa HIV oraz radioaktywne związki chemiczne!


Blaty z metalu

Moda zapożyczona z profesjonalnych przemysłowych pomieszczeń kuchennych.

Takie blaty są niestabilne dlatego montuje się je na płycie wiórowej, pilśniowej lub na specjalnych stelażach ze stali. Dobrze komponują się z innymi stalowymi sprzętami - piekarnikiem, kuchenką mikrofalową, okapem czy wolnostojącą lodówką. Optycznie powiększają pomieszczenie, ponieważ metal działa jak lustro.

Mogą idealnie wkomponować się w wystrój nowoczesnej kuchni, lub działać na zasadzie kontrastu w kuchni tradycyjnej czy rustykalnej.

Do produkcji blatów używa się stali lub aluminium. Jeżeli ktoś rozważa zakup takiego blatu, to powinien zwrócić uwagę ma jakość stali. Te o niskiej jakości mogą się szybciej przebarwiać, trudniej się je czyści, łatwiej można zarysować. Po pewnym czasie mogą również korodować. Najlepsza jest stal kwasoodporna - odporna na wilgoć i korozję.

Plusy:
* odporne na wysoką temperaturę - można odstawiać gorące naczynia
* odporne na wilgoć
* bardzo higieniczne, ponieważ nie gromadzą się na nich żadne drobnoustroje
* łatwe do mycia

Minusy:
* nie można na nich kroić - łatwo się rysują
* mogą się wgniatać
* trzeba je wycierać do sucha, aby nie było plam
* podobnie jak kamień metal jest zimny w dotyku
* potrzebują stelaża, żeby były stabilne