Szeregi gwintów calowych
Średnice gwintów calowych i związane z nimi podziałki są ułożone w szeregi (grupy skojarzeń średnica/podziałka). W normie PN-ISO 263 wymieniono trzy szeregi z podziałką stopniowaną („szereg zwykły”, „szereg drobnozwojny” i „szereg bardzo drobnozwojny”) i osiem szeregów z podziałką stałą (jednakową). Szereg zwykły i drobnozwojny są szeregami uprzywilejowanymi, przeznaczonymi do stosowania w pierwszej kolejności w ogólnych zastosowaniach technicznych i są one wybranymi szeregami wykorzystywanymi w masowej produkcji śrub, wkrętów i nakrętek.
Zastosowanie poszczególnych szeregów gwintów
· Szereg zwykły (oznaczenie: UNC).
Gwinty tego szeregu o średnicach do 4 cali są wykorzystywane w masowej produkcji śrub, wkrętów i nakrętek oraz w innych ogólnych zastosowaniach technicznych. Gwinty te są odpowiednie w przypadku konieczności szybkiego skręcania lub rozkręcania oraz w przypadku wystąpienia korozji lub drobnych uszkodzeń.
· Szereg drobnozwojny (oznaczenie: UNF).
Gwinty tego szeregu, o średnicach do 1 ½ cala, są odpowiednie w produkcji wkrętów, śrub i nakrętek oraz w innych zastosowaniach, w których nie można użyć gwintów szeregu zwykłego. Gwinty zewnętrzne mają większą wytrzymałość na rozciąganie niż porównywalne gwinty szeregu zwykłego. Stosuję się je także, gdy długość skręcania jest mała, gdy potrzebny jest mniejszy kąt wzniosu linii śrubowej lub, gdy mała grubość ścianki tulejki (rurki) wymusza małą podziałkę.
· Szereg bardzo drobnozwojny (oznaczenie: UNEF).
Gwinty tego szeregu, o średnicach do 1 11/16 cala, można stosować tam, gdzie nawet gwint drobnozwojny jest niepożądany ze względu na zbyt małą długość skręcania, w cienkościennych rurach, nakrętkach, króćcach i złączkach.
· Szeregi o podziałce stałej (jednakowej) (oznaczenie: UN).
Szeregi te stosuje się w tych przypadkach, w których szeregi gwintów: zwykły, drobnozwojny i bardzo drobnozwojny nie spełniają wymagań konstrukcyjnych. Wybierając gwint o podziałce stałej należy w pierwszej kolejności wybierać gwint z szeregów z 8,12, 16 podziałkami na cal.
Przykłady oznaczania gwintów calowych
· Szereg zwykły: oznaczenie UNC:
przykłady:
o 3/8-16 UNC (gwint o średnicy 3/8 cala, o podziałce 16 zwoi na cal, szereg zwykły),
o No. 6-32 UNC (gwint nr 6, o podziałce 32 zwoje na cal, szereg zwykły)
· Szereg drobnozwojny: oznaczenie UNF:
przykłady:
o 3/8-24 UNF (gwint o średnicy 3/8 cala, o podziałce 24 zwoje na cal, szereg drobnozwojny),
o No. 6-40 UNF (gwint nr 6, o podziałce 40 zwoi na cal, szereg drobnozwojny)
· Szereg bardzo drobnozwojny: oznaczenie UNEF:
przykład:
o 3/8-32 UNEF (gwint o średnicy 3/8 cala, o podziałce 32 zwoje na cal, szereg bardzo drobnozwojny)
· Szeregi z podziałką stałą: oznaczenie UN:
przykład:
o 7/8-16 UN (gwint o średnicy 7/8 cala, o podziałce 16 zwoi na cal, szereg z podziałką stałą).