Malowniczo położone u podnóża Karkonoszy Cieplice Śląskie Zdrój są najstarszym uzdrowiskiem w Polsce. Swe powstanie i nazwę zawdzięczają leczniczym, ciepłym źródłom wód mineralnych. Chociaż o istnieniu tu ciepłych źródeł wiedziało już prawdopodobnie słowiańskie plemię Bobrzan, to miejscowe podania przypisują odkrycie źródeł cieplickich księciu Bolesławowi Wysokiemu, który w roku 1175 zapuścił się w te strony w pogoni za zranionym przez siebie jeleniem. Jednakże pierwsza wzmianka o Cieplicach w dokumentach pisanych pochodzi z 1261 r., kiedy to książę Bolesław II Rogatka próbował ufundować klasztor augustianów. Próba ta nie powiodła się i kolejny władca, książę Bernard II z Lwówka w 1281 r. podarował Cieplice joannitom, którzy opiekowali się przybywającymi chorymi, wykorzystując lecznicze właściwości wód. Datę przyjmuje się za początek istnienia uzdrowiska Cieplice.
Od połowy XIV w. uzdrowisko i osadę stopniowo przejmował rycerz Gotsche Schoff (protoplasta rodu Schaffgotschów). On to w 1403 r. , sprowadził tu cystersów z Krzeszowa, którzy prowadzili tutaj swą leczniczą działalność aż po wiek XIX, dzięki czemu znacznie przyczynili się do rozwoju uzdrowiska.
W pierwszej połowie XIV w. książęta śląscy przyjęli zwierzchnictwo Czech, a po wygaśnięciu panującej tu czesko-węgierskiej linii Jagiellonów, Śląsk wraz z Czechami został przejęty przez Habsburgów austriackich. Po pierwszej wojnie śląskiej ziemie te stały się prowincją Prus. Nadal jednak Cieplice były znanym uzdrowiskiem, a ich sława ciągle rosła, przyciągając coraz więcej kuracjuszy, W tym nawet tych ówcześnie najznamienitszych. I tak na przykład w 1687 r. przybyła tu królowa Polski Maria Kazimiera Sobieska z dziećmi i licznym dworem, a w 1800 r. uzdrowisko gościło króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III i królową Luizę. Mimo przynależności do Prus, kurort cieplicki cieszył się ogromną popularnością także wśród Polaków. Wśród polskich gości, korzystających z dobrodziejstwa zdroju wymienić wypada chociażby hetmana Stanisława Koniecpolskiego, Albrechta Stanisława Radziwiłła, Krzysztofa Opalińskiego, Michała Kazimierza Radziwiłła, prymasa Polski Michała Radziejowskiego, Jakuba Sobieskiego, Hugona Kołłątaja, Józefa Wybickiego, Edwarda Dembowskiego, Wincentego Pola, Kornela Ujejskiego, księżnę Izabelę z Flemingów Czartoryską, a także wielu, wielu innych
W wieku XVIII rozwój miejscowości jeszcze nabrał przyspieszenia, a to za sprawą rozbudowy sieci komunikacyjnych. W latach 1781-1783 powstała nowa droga, która połączyła Cieplice z Jelenią Górą. W 1891 r. doprowadzono tu linię kolejową z Jeleniej Góry, a w 1897 r. zaczął kursować tramwaj, podówczas gazowy, a później elektryczny. Schaffgotschowie, którzy po kasacie zakonu cystersów w 1810 roku stali się właścicielami wszystkich cieplickich źródeł, rozbudowywali również samo uzdrowisko.
Rozrastała się również cała miejscowość. Pierwsze dostępne dane o liczbie mieszkańców Cieplic pochodzą z 1785 r., zamieszkiwało je wtedy 1391 osób. W kolejnych latach liczba mieszkańców systematycznie rosła i wynosiła w 1850 r. - 2527, w 1890 r. - 3535, w 1900 r. - 4007, a w 1910 r. - już 4523.
W drugiej połowie XIX w. Cieplice stały się miejscowością przemysłową, a zaczęło się to od założenia w 1854 r. przez Heinricha Fuellnera, warsztatu remontowego urządzeń papierniczych, który z biegiem czasu przekształcił się w największą fabrykę w tej miejscowości. Proces industrializacji nie zaszkodził jednak egzystencji, ani rozwojowi obiektów uzdrowiskowych, których ciągle przybywało.
Cieplice uzyskały prawa miejskie dopiero w w 1935 r., a kiedy w 1941 r. przyłączono do nich przyległy Malinnik, liczba mieszkańców wzrosła z 6 do 10,5 tys.
W 1945 r. Cieplice znalazły się w granicach Polski pod oficjalną nazwą Cieplice Śląskie-Zdrój, która zastąpiła niemieckie Bad Warmbrunn, a w 1976 r. zostały włączone do Jeleniej Góry i odtąd są jej dzielnicą, zachowując przy tym jednak status uzdrowiska. Przed przyłączeniem do Jeleniej Góry miasto liczyło 16 tys. mieszkańców. Wraz ze zmianami ustrojowymi w okresie powojennym, uzdrowisko w Cieplicach stało się przedsiębiorstwem państwowym i nadal poddawano je stałej modernizacji. W szczytowym okresie było tu ok. 800 miejsc dla kuracjuszy, a rocznie korzystało z dobrodziejstw zakładów przyrodoleczniczych ok. 25 tys. osób.
Po roku 1989 uzdrowisko przekształcono w spółkę Skarbu Państwa z ograniczoną odpowiedzialnością, a 22 grudnia 2010 roku, na mocy decyzji Ministra Skarbu Państwa o prywatyzacji spółki, podpisano umowę sprzedaży udziałów należących do Skarbu Państwa stanowiących 89,71% kapitału zakładowego w spółce „Uzdrowisko Cieplice” Sp. z o. o. na rzecz KGHM I Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych reprezentowany przez KGHM Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.
Do dzisiaj jest to jedno z najpopularniejszych polskich uzdrowisk. W leczeniu wykorzystuje się termalne wody fluorkowo-krzemowe, których temperatura dochodzi do 86 st. C. oraz borowiny typu wysokiego. Bazując na wykonanych w latach 90-tych odwiertach i przeprowadzonych badaniach, miasto Jelenia Góra podjęło decyzję o budowie przy uzdrowisku nowoczesnego kompleksu SPA Uzdrowiskowego za kwotę 3,5 mln zł, z czego 40 % środków pochodzić będzie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Budżetu Państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Dolnego Śląska. Prace nad realizacją tej inwestycji rozpoczęły się we wrześniu 2010 r. a zakończą w maju 2011 r. Dzięki temu poszerzy się zakres oferowanych zabiegów, a tym samym kuracjusze Uzdrowiska będą mogli w większej mierze korzystać z walorów unikatowej w skali kraju i Europy leczniczej wody termalnej.
sjm
http://czywieszze-sjm.blogspot.com
Źródła:
1. Maciej Szymczyk, 150 lat H. Fuellner, Fampa, Beloit Poland, PMPoland; Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju, 2004
2. Strona internetowa www.cieplice.pl
3. Strona internetowa www.uzdrowisko-cieplice.pl
