Dowiedz się, jakie są objawy odwodnienia u dziecka i jak sprawdzić, czy dziecko jest odwodnione oraz jak zadbać, by do odwodnienia organizmu malucha nie doszło, nawet gdy sprzyjają temu okoliczności.
Objawy odwodnienia u dziecka
Odwodnienie to nadmierna utrata wody z organizmu. W płynach ustrojowych rozpuszczone są elektrolity, które pełnią w organizmie człowieka szereg ważnych funkcji, a zatem odwodnienie i zmniejszenie się ilości płynów ustrojowych to także utrata elektrolitów i tzw. zaburzenia elektrolityczne, głównie ze strony układu krążenia i pracy serca. Odwodnienie u dziecka jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ maluch nie zawsze jest w stanie zasygnalizować przyczynę złego samopoczucia, a odwodnienie małego organizmu w sprzyjających temu warunkach następuje bardzo szybko.
Odwodnienie u dziecka może mieć przebieg lekki, średni lub ciężki. Przy lekkim odwodnieniu dziecko odczuwa wzmożone pragnienie, a jego śluzówki są wysuszone. Pamiętajmy jednak, że noworodek czy niemowlę nie zasygnalizuje pragnienia inaczej niż płaczem, więc należy szczególnie zadbać o to, by maluszek regularnie pił i chronić jego organizm przed utratą wody. Objawy odwodnienia u niemowlaka są bardzo niepokojącym sygnałem i wymagają natychmiastowej interwencji, czasem także lekarskiej. Podstawowy objaw odwodnienia u niemowlaka to utrata masy ciała o 5, 10, a nawet 15 procent.
Odwodnienie u dziecka o średnim natężeniu daje objawy takie jak przyspieszona akcja serca, zmęczenie i osłabienie. Przy ciężkim odwodnieniu spada ciśnienie tętnicze krwi, a dziecko może nawet stracić przytomność. To bardzo poważny stan, zagrażający nie tylko zdrowiu, ale także życiu dziecka. W takiej sytuacji należy reagować natychmiast, będzie wówczas potrzebna pomoc lekarska, czyli podanie dziecku kroplówki nawadniającej z elektrolitami.
Odwodnienie u dziecka – przyczyny
Odwodnienie u dziecka może być spowodowane zbyt małą ilością wypijanego przez nie mleka/ innych płynów, zwłaszcza w upalną pogodę lub przy zbyt suchym powietrzu w ogrzewanych pomieszczeniach. Organizm dziecka bardzo szybko się odwadnia, więc trzeba to mieć na uwadze podczas spaceru oraz w domu, gdy dziecko długo przebywa w pomieszczeniach z włączonym centralnym ogrzewaniem. Także podczas zabawy maluch może się spocić, a wraz z potem traci znaczną część wody, którą należy uzupełnić.
Nadmierne pocenie się to jedna z najczęstszych przyczyn odwodnienia u niemowląt – to właśnie z tego względu nie zaleca się „przegrzewania” dziecka, czyli zakładania mu zbyt ciepłych ubranek w obawie, że się przeziębi.
Odwodnienie u dziecka zdarza się też często przy biegunce i wymiotach. Także w tych sytuacjach dochodzi do odwodnienia dużo szybciej niż w przypadku osób dorosłych, o czym należy wiedzieć i pamiętać. Dziecko traci wówczas płyny poprzez układ pokarmowy i bardzo szybko może odwodnić się nawet w ciężkim stopniu, o ile płyny i elektrolity nie są wystarczająco uzupełniane.
Jak sprawdzić, czy dziecko jest odwodnione?
Najprostszy sposób oceny, czy dziecko jest odwodnione, to sprawdzenie masy jego ciała. Jeśli dziecko w krótkim czasie straciło na wadze, to sygnał, że może być odwodnione. Rodziców powinny zaniepokoić też takie symptomy jak ospałość dziecka i zmęczenie. To może być znak, że organizmowi brakuje płynów ustrojowych i elektrolitów. Z całą pewnością jest nim osłabienie połączone z przyspieszoną akcją serca.
W razie wątpliwości należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem pediatrą, który pomoże ocenić stan dziecka i w razie potrzeby zaleci hospitalizację. Podpowie też, jak zaradzić odwodnieniu doraźnie, tak by jak najszybciej pomóc dziecku.
Odwodnienie u dziecka – jak mu zapobiegać?
U zdrowych dzieci najprostszy sposób zapobiegania odwodnieniu to pilnowanie, by regularnie piły i uzupełniały płyny. Najlepszym pokarmem dla dziecka, dostarczającym wszystkich niezbędnych składników, w tym elektrolitów, jest mleko mamy, ewentualnie mleko modyfikowane, np. od Enfamil*. W przypadku dzieci, u których dieta jest rozszerzana, należy podawać kilka porcji świeżo wyciskanych soków warzywnych i owocowych dziennie, wodę źródlaną i herbatki ziołowe. To w zupełności wystarczy, jeśli chodzi o uzupełnienie elektrolitów.
W sytuacji, gdy dziecko ma biegunkę, wymiotuje czy zbyt często oddaje mocz, warto skorzystać ze specjalnych preparatów nawadniających dla dzieci dostępnych w aptekach. Produkty te mają zazwyczaj postać zawiesiny i lekko słony smak, a to za sprawą zawartych w nich elektrolitów. Doskonale nawadniają organizm dziecka i uzupełniają poziom elektrolitów. Jeśli jednak maluch nie chce ich pić lub gdy jego stan nie poprawia się mimo podanych płynów nawadniających, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, ponieważ najprawdopodobniej konieczne będzie nawadnianie dożylne, czyli podanie dziecku kroplówki z elektrolitami.
Bibliografia:
Opracowanie zbiorowe: Mamy dla mam. Jak się przygotować na życiową rewolucję
Heidi Murkoff, Pierwszy rok życia dziecka
R., J. M., W., Sears, Księga dziecka. Od narodzin do drugiego roku życia
* Pełna nazwa Enfamil Premium MFGM 2 – mleko następne, Enfamil Premium MFGM 3, 4 – mleko modyfikowane.
RB-M-48313
