Słoneczniki sadzimy pojedynczo lub w dużych grupach w miejscach słonecznych. Lubią glebę zasobną w wapń i obfite nawożenie – lepiej wówczas rosną i kwitną obficie. Słonecznik wysiewamy lub dzielimy rośliny w kwietniu lub maju. Rozrastają się silnie.
W naszych ogrodach powszechnie jest uprawiany słonecznik zwyczajny. Gdy dojrzeje lubimy skubać z niego nasionka. Wśród słoneczników są gatunki szczególnie polecane na rabaty. Zwłaszcza odmiany o pełnych kolorowych kwiatach. Nadają się one także na kwiat cięty. Bukiety z nich są trwałe i długo dekorują nasze mieszkanie. Do tego gatunku należy też słonecznik bulwiasty – topinambur. Posiada bulwy podobne do ziemniaków. Mogą być spożywane jako jarzyna lub dodatek do zup. Są polecane w kuchni francuskiej i włoskiej. Części zielone stanowią cenną paszę dla zwierząt. Wśród słonecznika występują odmiany oleiste, zawierające w nasionach 45% tłuszczu. Słoneczniki są roślinami miododajnymi.
Olej słonecznikowy leczy. Czysty olej ssany 2 – 3 razy dziennie przez 15 – 20 min to lek łagodzący wiele dolegliwości. Można go stosować m. in. przy bólach głowy, zapaleniu oskrzeli, zapaleniu korzonków nerwowych, chorobach kobiecych, zapaleniu zatok, paradentozie i w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa. Kurację należy skonsultować z lekarzem.
Kwiaty słonecznika zawierają m. in. Karotenoidy, żywice, ksantofil, glikozyd flawonowy – kwercymetrynę. Używane są w fitoterapii, homoterapii, lecznictwie ludowym. Rdzeń łodygi używany jest w Chinach do wyrobu papieru. Może też stanowić wypełnienie kamizelek ratunkowych. Nasiona zawierają znaczne ilości białka i bardzo cenne nienasycone kwasy tłuszczowe. Uzyskujemy z nich olej słonecznikowy, używany jako tłuszcz jadalny, do celów technicznych, w przemyśle włókienniczym, do wyrobu farb i pokostów. Kwiat słonecznika zwyczajnego, jak podaje Syreniusz w zielniku wydanym 1613 roku, był spożywany jako namiastka karczochów. Młode liście natomiast – po usunięciu włosków – pieczono na ruszcie i przyprawiano pieprzem, oliwą i solą.
Na rabaty i kwiat cięty dorastające do 3 m to: słonecznik olbrzymi, słonecznik wierzbolistny. Dorastające do 1,5 m to słonecznik dziesięciopłatowy – odmiany: Meteor, Capenoch, słonecznik szorstki – odmiany to: Miss, Mellish, Praecox.
Słoneczniki rozmnażamy z nasion, ale są gatunki, które mnożymy przez podział, sadzonki wierzchołkowe i rozłogowe oraz bulwy.
