Odwrócona osmoza jest na Zachodzie od kilkudziesięciu lat najbardziej powszechną metodą oczyszczania wody pitnej w domu. Również w Polsce metoda ta od kilku lat zdobywa coraz więcej zwolenników, wraz ze wzrostem świadomości na temat zdrowego stylu życia.
Z błonami osmotycznymi mamy do czynienia w naturze. Z takich błon zbudowane są komórki ludzi oraz zwierząt i dzięki nim następuje wymiana stężeń wód wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych. Błony osmotyczne występują w jelitach i dzięki nim strawiony pokarm jest transportowany do organizmu. Podobne błony można znaleźć w korzeniach roślin, które przy ich pomocy zasysają wodę z gruntu.
Istotą działania membran osmotycznych jest ich wyjątkowa porowatość - pory membran domowych mają wielkość ok. 0,0001 mikrona. Jeśli porównamy to z bakterią średniej wielkości, to okaże się, że jest ona większa o około 3000 razy.
Odkrycia membran osmotycznych w obecnej postaci dokonano w 1952r. w USA. Technologia wytwarzania membran jest do dziś jedną z najpilniej strzeżonych tajemnic i nadal znajduje się w rękach Amerykanów.
Jeśli membraną osmotyczną przedzielimy dwa różnie stężone roztwory np. wodę czystą i zanieczyszczoną chemicznie, wówczas po przyłożeniu odpowiedniego ciśnienia po stronie roztworu bardziej stężonego (woda brudna) zdołamy przecisnąć czystą wodę do roztworu mniej stężonego - otrzymujemy czystą wodę pitną, porównywalną z wodą mineralną.
Wycinek membrany osmotycznej jest bardzo uproszczony, gdyż w rzeczywistości membrana stanowi sieć atomowych rozmiarów labiryntów. Przypominając sobie tutaj lekcję chemii, pamiętamy, że cząstki wody są zbudowane z dwóch atomów wodoru oraz atomu tlenu i są jednym z najmniejszych związków chemicznych. Przez membranę udaje się również przecisnąć pierwiastki mineralne tj. potas, sód, wapń czy magnez.
Membrany osmotyczne odrzucają z wody bakterie, trujące pierwiastki i związki chemiczne, takie jak pestycydy, azotany, detergenty, ołów, aluminium itd.
W trakcie procesu uzdatniania wody odzyskujemy tylko część czystej wody, reszta (bardziej brudnej) wody jest odprowadzana do ścieków. Dzięki temu membrana nie zapycha się i służy nam do 5 lat. Ilość wody "brudnej" wykożystanej do uzyskania wody uzdatnionej jest zależna nieloniowo od stopnia napełnienia zbiornika, magazynującego czystą wodę. Waha się ona od stosunku 1:1 przy pustym zbiorniku do nawet 1:4 dla zbiornika pełnego.
Z biegiem czasu pory stopniowo powiększają się przepuszczając nawet do 40% zanieczyszczeń. Membranę należy wtedy wymienić.
Membrany osmotyczne są zwijane spiralnie i dzięki temu membranę o powierzchni czynnej 1,5m2 można zmieścić w małym module o średnicy 12cm i długości 30cm. Domowe membrany mają różną wydajność - od 3 - 12 litrów na godzinę. Wydajność całego systemu filtrów w dużym stopniu zależy od ciśnienia w sieci wodociągowej.
Nieuzdatniona woda zanim zostanie skierowana na membranę, musi być wstępnie oczyszczona mechanicznie i zdechlorowana w filtrach z aktywnym węglem.
