Ekonomista i socjolog Thorstein Veblen w 1899 roku przedstawił teorię klasy próżniaczej. Taką etykietą opatrzył finansistów i spekulantów giełdowych, stanowiących elitę biznesową przełomu XIX/XX wieku.

Data dodania: 2010-10-20

Wyświetleń: 3722

Przedrukowań: 3

Głosy dodatnie: 0

Głosy ujemne: 0

WIEDZA

0 Ocena

Licencja: Creative Commons

Veblen argumentował, że podstawowym zjawiskiem w funkcjonowaniu społeczeństw, jest ludzka potrzeba manifestacji swojego statusu społecznego oraz, że konsumpcja dóbr może służyć podtrzymywaniu społecznego prestiżu.  Klasa próżniacza swój status podkreślała za pomocą konsumpcji na pokaz czy też ostentacyjnej konsumpcji(conspiciuous consumption). W celu demonstracji rozdzielności pomiędzy klasami wyższymi i niższymi, koniecznym było podkreślanie statusu poprzez konsumpcję dóbr, mających niewielką wartość funkcjonalną lub wręcz jej nie posiadających. Takiej konsumpcji, która była by jawnym marnotrawstwem czasu i pieniędzy.

Dobra mogą być postrzegane przez konsumentów jako podmioty zdolne zaświadczać o przewadze w konkurencji o status społeczny.  Dla Veblena idealnym narzędziem podkreślenia statusu jest ubiór (ze względu na  jego publiczny charakter), zwłaszcza poprzez demonstrację, że modne ubrania są właściwie niefunkcjonalne. Ale dobra materialne to nie wszystko. Liczy się również wykształcenie, sposób spędzania wolnego czasu: uczestnictwo w wysokiej kulturze (teatr, opera, filharmonia), zagraniczne wycieczki czy czytana literatura.

Konsumpcja na pokaz jest częścią procesu naśladownictwa: dobra są zdolne do podkreślania statusu, ponieważ stanowią element stylu życia jednostek posiadających wysoki status społeczny. W konsekwencji, jednostki o niższym statusie próbują osiągnąć wyższy status poprzez naśladownictwo stylu życia, manier, etykiety, kupno tych samych dóbr i tym podobnych. Proces ten jest dynamiczny,  jeśli grupy o wyższym statusie próbują  utrzymać rozróżnienie między sobą a grupami o niższym statusie, poprzez zmianę swojego stylu życia i wzorów konsumpcji.
Od ogłoszenia teorii Veblena minęło już ponad sto lat, jednak nadal pozostaje ona aktualna. Oczywiście to, co kiedyś było zarezerwowane dla klasy próżniaczej, dziś dostępne jest dla większej rzeszy osób. Nadal jednak istnieją narzędzia służące podkreślaniu statusu. Każdy podróżuje, ale nie każdy klasą biznesową, wielu ludzi studiuje, ale już nie tak wielu za granicą. 

Licencja: Creative Commons
0 Ocena