Gotowy, niebarwiony wyrób silikatowy ma jasny kolor, jest bardzo ciężki, twardy i dość kruchy. Silikaty wytwarzane są jako cegły, kształtki i bloczki.
Dość oczywiste wady silikatów to niezbyt efektowny, „szary” wygląd (choć dostępne są także prefabrykaty barwione) i niska izolacyjność termiczna - ścianę z cegły silikatowej trzeba dodatkowo ocieplić. Ponadto fakt, że silikaty chłoną wilgoć powoduje, że nie nadają się raczej do wznoszenia z nich konstrukcji zagłębionych w gruncie –piwnic i fundamentów, a przy wykorzystywaniu ich w ten sposób wymagają zastosowania dodatkowej izolacji przeciwwilgociowej czy też impregnowania. Silikaty mogą też stwarzać kłopoty w transporcie, są bowiem dość kruche i pękają niekiedy nawet przy lekkim uderzeniu.
Ich zalety natomiast, to przede wszystkim wysoka wytrzymałość – silikaty doskonale przenoszą obciążenia pionowe budynku i można z nich wznosić nawet kilkupiętrowe budynki bez stosowania dodatkowych konstrukcji szkieletowych. Silikaty są też bardzo odporne na mróz i deszcz - wystarczy, że postawiona z nich ściana zostanie odpowiednio zaimpregnowana, zatem doskonale sprawdzają się jako materiały budowlane w naszym klimacie. Ściana z cegły silikatowej ma dobrą izolację akustyczną, a ponadto zapewnia korzystny mikroklimat w domu, ponieważ pochłania nadmiar wilgoci w pomieszczeniach i oddaje ją, gdy w pokoju robi się zbyt sucho. Przy tym nawet chłonąc wilgoć silikaty pozostają odporne na pleśń, grzyby, bakterie – ponieważ mają silnie alkaliczny odczyn, charakteryzują się właściwościami antyseptycznymi. Dodatkowo mur wzniesiony z cegły silikatowej jest ognioodporny – gruby na 18 cm zniesie 4-godzinne działanie otwartego ognia, a nagrzewając się nie będzie wydzielał żadnych substancji szkodliwych dla zdrowia. Dla fanów zdrowego stylu życia ważna może też okazać się niska promieniotwórczość naturalna silikatów – jest najniższa ze wszystkich dostępnych materiałów budowlanych. Do tego silikaty są łatwe w obróbce - można je fugować, impregnować, malować, ściana z nich wzniesiona nie wymaga „wyrównywania” tynkiem, mają też znakomitą przyczepność do zapraw, co pozwala na znaczne oszczędności w ich użyciu. Silikaty są znacznie tańsze niż choćby cegła ceramiczna czy beton komórkowy.
Silikaty są powszechnie stosowane w budownictwie do wznoszenia ścian konstrukcyjnych i ścianek działowych, a także z uwagi na swą znaczną ognioodporność, ścian o podwyższonej ogniotrwałości, przewodów kominowych i kominów. Płytkami silikatowymi licuje się także ściany zewnętrzne, a z kształtek wznosi elementy małej architektury – ogrodzenia czy ściany ażurowe.
