Wszystkie instrumenty pochodne to papiery wartościowe. Papier wartościowy jest dokumentem dłużnym, który stwierdza istnienie stosunku prawnego mającego najczęściej ma on formę zobowiązania, przy czy pojęcie dokumentu w stosunku do papierów wartościowych ma w tym przypadku szerokie znaczenie i obejmuje wszelkiego rodzaju

Data dodania: 2010-05-25

Wyświetleń: 3132

Przedrukowań: 0

Głosy dodatnie: 3

Głosy ujemne: 0

WIEDZA

3 Ocena

Licencja: Creative Commons

nośniki dokumentujące oświadczenie stron takie jak znaki plastikowe, metalowe, karty, dokumenty papierowe. Obecnie formy materialne papierów wartościowych są coraz częściej zastępowane przez zapis elektroniczny, który określany jest jako zdematerializowany papier wartościowy. Dematerializacja dotyczy głównie papierów wartościowych, które są dopuszczone do publicznego obrotu uregulowanego Ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Również inne papiery wartościowe takie jak listy zastawne czy bankowe papiery wartościowe równie mogą wytępować w formie zdematerializowanej.

Aktem prawnym regulującym w sposób ogólny pojęcie papierów wartościowych jest  Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny ( Dz. U. nr 16 z dnia 18 maja 1964., poz. 93 z późniejszymi zmianami). W roku 1990 w wyniku nowelizacji wprowadzono do niego tytuł „Przekaz i papiery wartościowe", oraz dział „Papiery wartościowe" obejmujący art. 921[6] - 921[21], które mają stanowić „część ogólną" papierów wartościowych, jednak jest to regulacja niekompletna, a spora część przepisów dotyczących papierów wartościowych znajduje się w innych działach Kodeksu . 

W dziale „Papiery wartościowe" zostały uregulowane takie kwestie jak rodzaje papierów wartościowych oraz przenoszenie praw z nich wynikających. Przepisy tego działu stosuje się do papierów wartościowych opiewających na prawa inne niż wierzytelności . Zobowiązanie wynikające tego typu dokumentów tracą moc prawną w momencie spełnienia go przez dłużnika . W kodeksie dokonano podziału na papiery imienne i na okaziciela. Jeżeli papier wartościowy został wystawiony na konkretną osobę, to jest ona wskazana w treści dokumentu, a przeniesienie praw z niego następuje przez przelew i wydanie dokumentu . W przypadku papierów wartościowych na okaziciela, od których wymagane jest zezwolenia organów państwowych, dokumenty wystawione bez takiego zezwolenia są nieważne . Przeniesienia praw z takiego dokumentu wymaga wydania go następnemu posiadaczowi . Sam sposób umarzania jest uregulowany przez przepisy szczególne.

Niektóre papiery wartościowe zostały objęte szczegółowymi regulacjami ustawowymi. Należą do nich obligacje, które są uregulowane przez ustawę z 29.06.1995 roku o obligacjach (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr. 120, poz. 1300, z późniejszymi zmianami). Ustawa ta w szczegółowy sposób określa krąg podmiotów, które mogą emitować obligacje, oraz ich rodzaje i inne elementy związane bezpośrednio z nimi.

Do innych papierów wartościowych, których obrót i związane z nim zagadnienia zostały określone szczegółowo w ustawach należ również :
- weksle i czeki uregulowane przez Prawo wekslowe i czekowe z 28.04.1936 roku (Dz. U. Nr 37, poz. 282),
-  konosament - uregulowany w ustawie Kodeks morski ( Dz. U. Nr 138, poz. 1545),
- certyfikat inwestycyjny, który uregulowany jest w ustawie z 18.08.1997 roku o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 139, poz. 933 ze zm.),
- skarbowe papiery wartościowe takie jak obligacje skarbowe i bony skarbowe emitowane przez Skarb Państwa na podstawie ustawy z 26.11.1998 roku o finansach publicznych (dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.) 

Publiczny obrót papierami wartościowymi, które występują z reguły w formie zdematerializowanej jest uregulowany, przez wcześniej już prezentowaną ustawę z dnia 21 sierpnia 1997 roku prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Ustawa ta dotyczy rynku regulowanego zarówno giełdowego i pozagiełdowego. Przepisów tej ustawy nie stosuje się do obrotu czekowego i wekslowego oraz do obrotu wydanymi przez banki certyfikatami depozytowymi, bonami oszczędnościowymi i innymi papierami wartościowymi, które stanowią dokument wkładu oszczędnościowego albo lokaty terminowej, która jest potwierdza złożenie w banku wkładu oszczędnościowego. Ustawa prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi reguluje również zakres i sposób funkcjonowania Komisji papierów wartościowych i giełd, Krajowego depozytu papierów wartościowych i maklerów papierów wartościowych oraz doradców inwestycyjnych.

W myśl tej ustawy papiery wartościowe to akcje, prawa do akcji, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, oraz inne papiery wartościowe, które są wyemitowane na podstawie obowiązujących przepisów prawa polskiego i obcego . Ponadto do papierów wartościowych ustawa zalicza także zbywalne prawa majątkowe wynikające z papierów wartościowych, wymienionych w art. 3 ust.1, oraz inne prawa majątkowe nie wymienione w ust. 2, których cena jest uzależniona bezpośrednio lub pośrednio od ceny papierów wartościowych wymienionych we wskazanych wcześniej ustępach art. 3. - mowa tu o prawach pochodnych.

Licencja: Creative Commons
3 Ocena