Artykuł zawiera kilka ważnych informacji na temat tarcicy. Opisuje możliwości jej zastosowania w zależności od klasy jakości.
Wyjaśnia też jakim procesom obróbki chemicznej i fizycznej poddaje się drewno, aby nadać mu dodatkowe walory jak trwałość i estetyka.

Data dodania: 2009-12-19

Wyświetleń: 3431

Przedrukowań: 0

Głosy dodatnie: 0

Głosy ujemne: 0

WIEDZA

0 Ocena

Licencja: Creative Commons

Tarcica to podstawowy wyrób w każdym tartaku. Powstaje po przepuszczeniu kłody drewna przez piły, które rozpiłowują ją wzdłużnie. W zależności od technicznego zaawansowania procesu technologicznego wykorzystywane są różne techniki produkcji. W pierwszym etapie otrzymujemy pryzmę – kawałek kłody obrzynany dwustronnie oraz najczęściej deskę boczną, przeważnie o grubości 25mm. Deska ta nazywa się nie obrzynaną, bo jej boki nie są równoległe i pokryte korą lub łykiem.  W drugim etapie pryzma jest rozcinana w zależności od zapotrzebowania na: deski lub kantówki. Otrzymane wyroby nazywa się tarcicą szorstką, obrzynaną. W zależności od sposobu przetarcia możemy wyróżnić kantówki nazywane krzyżowymi i kantówki rdzeniowe, to takie które zawierają w swoim przekroju rdzeń drzewa. Biorąc pod uwagę właściwości fizyczne większość klientów preferuje kantówki z przetarcia krzyżowego. Nie wypaczają się tak mocno jak rdzeniowe, kiedy wyschną.

Kiedy już mamy gotowy produkt w formie tarcicy możemy teraz zdecydować o jego dalszym przeznaczeniu w zależności od wymaganej jakości i przeznaczenia tarcicy.

Tarcica o najwyższej klasie jakości jest używana w przemyśle meblowym, stolarce okiennej, poszukiwana jest przez wytwórców podłóg zarówno litych jak i klejonych. Najwyższa klasa jakości jest określana według przepisów polskiej normy w zależności od gatunków drzew. Dla tarcicy iglastej obowiązuje norma PN-75/D-96000, a dla liściastej PN-72/D-96002.   Najwyższa, I klasa tarcicy charakteryzuje się całkowitym brakiem lub sporadyczną ilością niewielkich sęków – małe sęki nazywane są w nomenklaturze drzewnej ołówkowymi. W tej klasie niedopuszczalne są czarne, zepsute sęki, zgniłe i wypadające. Ogólnie rzecz biorąc pogarszają one nie tylko walory estetyczne tarcicy, ale mają też niekorzystny wpływ na wytrzymałość materiału. Tarcica z dużą ilością sęków stanowi problem w dalszej obróbce, szczególnie jeśli materiał ma być strugany. Jeśli materiał jest bardzo cienki, o małej grubości sęki mogą wręcz uniemożliwić przestruganie materiału, zwłaszcza jeśli ma być wysuszony do około 10% wilgotności.

Tarcica w pozostałych klasach jakości znajduje szerokie zastosowanie w budownictwie. Z niej wykonywane są deski szalunkowe, służące do budowania szalunku do wylania cementu i stworzenia fundamentów przyszłych budynków. Do tego celu używana jest oczywiście tarcica najgorszej jakości. Następnie do wystroju wnętrz może być wykorzystana deska podłogowa. Wykonywana w zależności od preferencji nabywcy i jego zamożności. Do pokrycia podłóg używa się litej deski z gatunków szlachetnych takich jak dąb, orzech lub bardziej pospolitych takich jak sosna lub świerk. Drewno najwyższej jakości stosowane jest w klejonych kantówkach okiennych. Proces klejenia z wielu warstw pozwala na wyeliminowanie naturalnej tendencji drewna do skręcania i wichrowania. Taka klejonka używana jest do produkcji ram okiennych. Przetworzone drewno znajdziemy w wielu innych produktach wyposażenia wnętrz, takich jak łóżka, fotele stoły itp.

Tarcica wykorzystywana jest do produkcji więźby dachowej – pokrycia dachu. To z niej powstają: płatwie, kalenice, krokwie, łaty, kontrłaty itp. Tartaki mogą wykonać cały projekt więźby dachowej we własnym zakresie. Później, już na miejscu budowy pozostaje już tylko kwestia poprawnego złożenia przygotowanych elementów. Zalecany jest dodatkowy proces impregnacji zabezpieczenia poszczególnych elementów składowych przed wpływem grzybów i warunków klimatycznych. Najczęściej stosowana impregnacja dla więźby to impregnacja zanurzeniowa. Drewno jest zanurzane w roztworze środka zabezpieczającego przed pleśnią.

Popularne nazwy środków służących do impregnacji to: Wolmanit, Impralit, Tanalith. Drewno zaimpregnowane ma najczęściej zielony kolor. Ogólnie środek impregnujący jest bezbarwny a drewno jest barwione po to żeby klienci widzieli, że proces został przeprowadzony. We Francji na przykład zwyczajowo elementy więźby dachowej mają żółty kolor. Już nasi praprzodkowie dostrzegli zalety drewna. Drewno ze względu na swoją  wytrzymałość i trwałość świetnie nadaje się do roli „dźwigania” dachu. Więźba dachowa może występować w  wielu różnych formach, które zależą w głównej mierze od wielkości dachu. Wyróżniamy więźbę: krokwiową, krokwiowo – jętkową oraz płatwiowo – kleszczową.

Tarcica w III klasie jakości – duża ilość sęków, wykorzystywana jest w szeroko pojętym drewnie ogrodowym. Z niej produkuje się deskę tarasową, struganą według rysunków technicznych klienta. Deska tarasowa jest najczęściej zabezpieczana przed wpływem niekorzystnych czynników środowiska takich jak wilgoć i rozwój grzybów. Do jej zabezpieczenia używa się tych samych produktów co do impregnacji więźby dachowej, przy czym różnica występuje w technice impregnacji. Tutaj najczęściej stosowana jest impregnacja ciśnieniowa. Przeprowadza się ją w specjalnych urządzeniach, o dużej pojemności zwanych autoklawami. Tutaj też wyróżnia się różne klasy impregnacji, w zależności od ilości wpompowanego w drewno impregnatu. W Polsce używa się nominacji niemieckiej i określa, że IV klasa impregnacji to 4 kg środka impregnującego na 1 m3 drewna. We Francji według normy CTB-B+ jest to aż 15 kg środka na 1m3 tarcicy. Takie zabezpieczenie pozwala na długoletni, bezproblemowy okres użytkowania tarasu z drewna. Żeby drewno zaimpregnować w IV klasie niezbędne jest podsuszenie tarcicy w specjalnych suszarniach do 25% wilgotności. Proces impregnacji odbywa się pod ciśnieniem ok. 1 Mpa i powinien trwać ok. 5 godzin. Impregnacja ciśnieniowa jest znacznie droższa niż impregnacja zanurzeniowa. Koszt impregnacji zanurzeniowej to około 30 pln za m3 towaru, dla impregnacji ciśnieniowej koszt ten kształtuje się ok. 100 pln za m3 tarcicy przy założeniu impregnacji w IV klasie jakości. Przy zakupie deski tarasowej warto zwrócić uwagę na jej grubość. Sprzedawcy przeważnie kierują się kryterium pokrycia deską jak najwięcej powierzchni w jak najniższej cenie. Stąd można często spotkać w ofertach deskę o grubości poniżej 20 mm. Taka deska nie posłuży nam za długo i może być źródłem kłopotów jak i rozczarowania. Najlepiej projektując, przygotowując się do budowy tarasu rozważyć jakie musi wytrzymać „ciężary”. Deska powinna być odpowiednio gruba, minimum 25 mm, im grubsza tym lepsza. Po pierwsze wszyscy użytkownicy tarasu będą mogli bezpiecznie po nim stąpać, po drugie taras dobrze zabezpieczony przed grzybami będzie nam służył długie lata.   

Obok popularnie impregnowanej i często występującej w polskich lasach sosny istnieją gatunki drewna, których się nie impregnuje, na przykład świerk, modrzew. Świerk jest mało popularny jako deska tarasowa ze względu na swoją małą żywotność.

Popularne i bardzo estetyczne są tarasy z drewna modrzewiowego. Najlepiej do tego celu nadaje się modrzew syberyjski. Polski modrzew ma dużo czarnych sęków, ale przy zastosowaniu odpowiedniego sortowania można osiągnąć w miarę ładny materiał. Środki znajdujące się wewnątrz drewna modrzewiowego zabezpieczają je w sposób naturalny przed szkodnikami i warunkami klimatycznymi. Modrzew jest stosunkowo tani w porównaniu do gatunków egzotycznych takich jak: iroko, merbau, ipe lapacho. W dobie dzisiejszej większej świadomości o ochronie środowisko warto również zapytać dostawcę czy drewno nam sprzedawane posiada certyfikat FSC lub PFSC. Certyfikaty te świadczą, że drewno pochodzi z prawidłowo zarządzanych, odnawialnych źródeł. Jeśli chodzi o gatunki egzotyczne to często drewno nie ma takiego certyfikatu, co może świadczyć o tym, że tarcica pochodzi z rabunkowego wyrębu lasów tropikalnych.    

Licencja: Creative Commons
0 Ocena